Καλιφόρνια 1950. Ο ψυχρός πόλεμος στα φόρτε του. Δύο Αμερικανοί μαθηματικοί, ο Merrill Meeks Flood και ο Melvin Dresher εργάζονται στο ερευνητικό κέντρο που τροφοδοτεί με μελέτες τις Αμερικανικές Ένοπλες δυνάμεις, τη RAND Corporation. Το ερευνητικό κέντρο ήθελε μελέτες στη θεωρία των παιγνίων με σκοπό την χρησιμοποίησή τους σε ενδεχόμενο πυρηνικό πόλεμο. Κατά τη διάρκεια των ερευνών τους οι Flood και Dresher ανακαλύπτουν ένα απλό μαθηματικό μοντέλο σε μορφή παιγνίου στο οποίο οι δύο παίκτες μπορούν είτε να συνεργαστούν μεταξύ τους είτε να προδώσουν ο ένας τον άλλον.
Τον ίδιο χρόνο, ο μαθηματικός Albert William Tucker (1905-1995), καθηγητής του νομπελίστα John Nash (1928- ) στο Princeton, απευθυνόμενος σε ψυχολόγους στο πανεπιστήμιο του Stanford, χρησιμοποιεί ένα παράδειγμα με φυλακισμένους και ποινές με σκοπό να κάνει πιο κατανοητό στο κοινό το παίγνιο των Flood και Dresher. Από τη διάλεξη του Tucker και έπειτα το παίγνιο ονομάζεται “Δίλημμα του Φυλακισμένου” και αποτελεί το πιο διάσημο πρόβλημα της θεωρίας των παιγνίων.
Το δίλημμα έχει ως εξής: Δύο άνθρωποι (εμείς θα τους αποκαλούμε Α και Β) είναι ύποπτοι για την τέλεση ενός εγκλήματος. Όμως η αστυνομία δεν έχει επαρκή στοιχεία για την ενοχή τους . Ο ανακριτής καλεί τον Α στο γραφείο του και του λέει τα εξής. Αν επιρρίψει την ευθύνη στον Β και ο Β δεν μιλήσει θα αφεθεί ελεύθερος ενώ ο Β θα κάνει 10 χρόνια φυλακή. Αν όμως και ο Β επιρρίψει την ευθύνη στον Α και οι δύο θα φυλακιστούν για 4 χρόνια. Αν δεν μιλήσει και τον καρφώσει ο Β, οι όροι αντιστρέφονται. Ο Β θα αφεθεί ελεύθερος και ο Α θα μείνει στη φυλακή για 10 χρόνια. Αν όμως και οι δύο δεν ομολογήσουν θα φυλακιστούν μόνο για ένα χρόνο. λόγω έλλειψης στοιχείων. Την ίδια συζήτηση κάνει και με τον ΠαίκτηΒ. Ο Α και ο Β δεν συναντιούνται και δεν επικοινωνούν μεταξύ τους.
Ας έρθουμε λοιπόν στη θέση του Παίκτη Β. Σκέπτεται: “Αν ο Α με έχει καρφώσει, εμένα με συμφέρει να τον καρφώσω γιατί αν το κάνω θα φάω 4 χρόνια ενώ αν δεν το κάνω θα κάτσω στη στενή 10 χρόνια. Αν δεν με έχει καρφώσει, πάλι με συμφέρει να τον καρφώσω γιατί θα αφεθώ ελεύθερος ενώ αν δεν το κάνω θα κάτσω ένα χρόνο στη φυλακή. Άρα ό,τι και να κάνει ο Α εμένα με συμφέρει να τον καρφώσω”.
Φωνάζει τον δεσμοφύλακα και του λέει ότι θα ομολογήσει και θα ρίξει την ευθύνη στον Α. Όμως και ο Α σκέφτεται με τον ίδιο τρόπο και τον καρφώνει. Συνεπώς και οι δύο φίλοι μας θα κάτσουν 4 χρόνια στη φυλακή.
Ήταν όμως λογική η επιλογή τους; Αν σκεφτούμε ότι και οι δύο σκέφτηκαν το συμφέρον τους, ναι. Και οι δύο έλπιζαν ότι ο άλλος δεν θα μιλούσε και θα αφήνονταν ελεύθεροι. Τα ήθελαν όλα για τον εαυτό τους. Να κερδίσουν όσο μπορούν περισσότερα ή έστω να υποστούν όσο το δυνατόν λιγότερη ζημιά. Να όμως που ο εγωισμός τους δεν έφερε το καλύτερο αποτέλεσμα και για τους δύο, δηλαδή να μην καρφώσει ο ένας τον άλλο και να τη γλιτώσουν φτηνά με ένα χρόνο φυλάκισης ο καθένας.
Το Δίλημμα του Φυλακισμένου έγινε ευρέως γνωστό στους επιστημονικούς κύκλους και απασχόλησε επιστήμονες από πολλούς και διαφορετικούς επιστημονικούς κλάδους. Οι οικονομολόγοι είδαν στα πρόσωπα των δύο φυλακισμένων τον homο economicus, τον άνθρωπο που συμπεριφέρεται έτσι ώστε να μεγιστοποιήσει το κέρδος και να ελαχιστοποιήσει το κόστος. Οι φιλόσοφοι ασχολήθηκαν με τα ηθικά διλήμματα των παικτών. Το δίλημμα του φυλακισμένου έχει εφαρμογές στο δίκαιο, την ψυχολογία, ακόμα και τη βιολογία. Πολύ εντυπωσιακό για ένα απλό μαθηματικό παίγνιο.
Ένας από τους επιστήμονες που εντυπωσιάστηκαν από το Δίλημμα του Φυλακισμένου στα τέλη της δεκαετίας του 1970 ήταν ο Αμερικανός μαθηματικός και πολιτικός επιστήμονας Robert Axelrod. Ο Axelrod βρήκε στο Δίλημμα του Φυλακισμένου μία πιθανή απάντηση στο ερώτημα που τον απασχολούσε: υπό ποιες συνθήκες δύο θεμελιωδώς εγωιστικά όντα μπορούν να επιλέξουν να συνεργαστούν; Για να απαντήσει στο ερώτημα δημιούργησε το Επαναλαμβανόμενο Δίλημμα του Φυλακισμένου, όπου το παίγνιο δεν παίζεται μια φορά αλλά πολλές. Στο Επαναλαμβανόμενο Δίλημμα του Φυλακισμένου οι παίκτες έχουν τη δυνατότητα να μάθουν από τα λάθη τους και να επανορθώσουν, ανοίγοντας έτσι ένα παράθυρο στην αμοιβαία συνεργασία. Το 1979 καλεί τους σημαντικότερους θεωρητικούς των παιγνίων να υποβάλλουν στρατηγικές, υπό τη μορφή προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών, για να παίξουν το Επαναλαμβανόμενο Δίλημμα του Φυλακισμένου. Υποβάλλονται 14 στρατηγικές από ψυχολόγους, μαθηματικούς, κοινωνιολόγους και πολιτικούς επιστήμονες. O Axelrod βάζει τις διάφορες στρατηγικές να αναμετρηθούν μεταξύ τους. Νικητής του διαγωνισμού αναδεικνύεται ο Αμερικανοεβραίος μαθηματικός και ψυχολόγος Anatol Rapoport (1911- ) με τη στρατηγική Tit for Tat ή αλλιώς Μία Σου και Μία Μου. Η στρατηγική αυτή είναι πολύ απλή: Ο παίκτης ξεκινά συνεργαζόμενος με τον αντίπαλο και κατόπιν πράττει ότι έπραξε και ο αντίπαλος στον προηγούμενο γύρο. Συνεργάστηκε, θα συνεργαστεί. Πρόδωσε, θα τον προδώσει κι εκείνος στον επόμενο γύρο.
Ο Axelrod διοργάνωσε και ένα δεύτερο τουρνουά τον επόμενο χρόνο. Αυτή τη φορά υποβλήθηκαν 63 στρατηγικές. 62 καινούριες και η Μία Σου και Μία Μου. Πολλές από αυτές ήταν παραλλαγές του Μία Σου και Μία Μου. Η πιο πετυχημένη παραλλαγή ήταν η στρατηγική Δυο Σου και Μία Μου (Tit for Two Tats) του Βρετανού εξελικτικού βιολόγου και γενετιστή John Maynard Smith (1920-2004) όπου ο παίκτης προδίδει μετά από δύο συνεχόμενες προδοσίες. Όμως νικητής αναδείχθηκε και πάλι ο Rapoport
Ας φύγουμε λοιπόν τώρα από τη θεωρία και να περάσουμε στην πράξη. Όσο κι αν σας φαίνεται παράλογο η Μαφία, ο Ελευθεροτεκτονισμός και οι λοιπές μυστικές οργανώσεις έχουν μια πολύ καλή λύση στο να επιβάλλουν τη συνεργασία μεταξύ των παικτών στο Δίλημμα του Φυλακισμένου. Τον νόμο της σιωπής ή αλλιώς Ομερτά. Όποιος μιλήσει, όποιος προδώσει, πεθαίνει ή πέφτει σε δυσμένεια. Οπότε ο παίκτης δεν έχει να κάνει τίποτε άλλο από το να σιωπήσει, να συνεργαστεί και να αφήσει τον εγωισμό του στην άκρη. Το πρόβλημα λύνεται με την ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση του κόστους της προδοσίας. Η προδοσία κοστίζει τη ζωή του παίκτη. Και η ζωή είναι ανεκτίμητη.
Όμως ο νόμος της σιωπής δεν είναι και η καλύτερη εναλλακτική λύση. Ίσως και εμείς οι άνθρωποι όπως και άλλοι ζωντανοί οργανισμοί να είμαστε γενετικά προγραμματισμένοι να συνεργαζόμαστε, πιθανόν με τη μορφή Μια Σου και Μια Μου. Ο Αμερικανός Edward O. Wilson (1929- ), ο βιολόγος που το 1975 θεμελίωσε την Κοινωνιοβιολογία, υποστηρίζει πως όταν οι άνθρωποι συγκρότησαν κοινωνίες και δημιούργησαν πολιτισμό, η αλτρουιστική συμπεριφορά έγινε από ένστικτο κανόνας κοινωνικής συμπεριφοράς (social norm), μετά νομική επιταγή και τελικά ηθική αρχή. Οι κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς μας επιβάλλουν τη συνεργασία.
Υπάρχει και παραλλαγή του παιγνιδιού όπου οι παίκτες πληρώνουν πρόστιμα σε χρήμα ή έχουν κέρδη σε χρήμα .
ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΑΙ - ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΑΙ : Απο 300 ευρώ ο κάθε παίκτης .
ΠΡΟΔΙΔΩ - ΠΡΟΔΙΔΩ : πρόστιμο απο 10 ευρώ ο κάθε παίκτης .
ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΑΙ - ΠΡΟΔΙΔΩ : Ο "συνεργάζομαι" πρόστιμο 100 ευρώ και ο "προδίδω" κέρδος 500 ευρώ .
Στο παιγνίδι υπάρχει και ένας "τραπεζίτης" . Είναι αυτός που αποφασίζει πόσες παρτίδες θα παιχθούν ( οι παίκτες δεν ξέρουν ) , εισπράττει τα πρόστιμα ή δίνει απο την τσέπη του τα κέρδη στους παίκτες .
Φυσικά ο τραπεζίτης χαίρεται όταν και οι δύο παίκτες παίζουν "ΠΡΟΔΙΔΩ" διότι εισπράττει 10 + 10 ευρώ .
Η Φύση θέτει ένα ενδιαφέρον ερώτημα στους παίκτες του παιγνιδιού : ΕΣΥ ΚΥΡΙΕ ΠΟΥ ΠΑΙΖΕΙΣ ΕΓΩΪΣΤΙΚΑ ( δηλαδή πάντα προδίδεις τον άλλον ) ΕΠΙΒΙΩΝΕΙΣ ΟΣΟ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΟΡΟΪΔΑ ΠΟΥ ΠΑΙΖΟΥΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΑ . ΘΑ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙΣ ΟΜΩΣ ΝΑ ΕΠΙΒΙΩΣΕΙΣ ΣΕ ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΟΠΟΥ ΤΑ ΚΟΡΟΙΔΑ ΕΞΑΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΣΟΥ ( άρα παίζουν εγωϊστικά όπως εσύ ) ;
Δηλαδή ποιά στρατηγική μπορεί να επιβιώσει όταν ΟΛΟΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ θα παίζουν με τον ίδιο τρόπο ;
Αποδεικνύεται , στις προσομοιώσεις με υπολογιστές , οτι δύο μόνο στρατηγικές μπορούν να επιβιώσουν μετά απο 1000 γύρους :
α) Η "ΠΑΝΤΑ ΠΡΟΔΙΔΕ" . Οι παίκτες χάνουν συνεχώς μικροποσά και κάνουν τον τραπεζίτη πλουσιώτερο . Σήμερα αυτός ο λαός (που προέκυψε απο μια μακρά διαδικασία φυσικής επιλογής ) παίζει εγωϊστικά και κάποιοι τραπεζίτες έχουν γίνει πάμπλουτοι . Τυχαία ομοιότητα ;
β) Η "ΜΙΑ ΣΟΥ ΚΑΙ ΜΙΑ ΜΟΥ" . Η στρατηγική των Φιλοσόφων . Δύο ομάδες υπάρχουν στην ανθρωπότητα : Φιλόσοφοι και λαουτζίκος ( ή Έλληνες και περιούσιοι ) . Τυχαίο ;
Τί άλλο δείχνουν οι προσομοιώσεις :
# Έστω οτι υπάρχει μια αυτοκρατορία όπου όλοι παίζουν "ΠΑΝΤΑ ΠΡΟΔΙΔΩ" αλλά σε ένα ασήμαντο χωριουδάκι η πλειοψηφία παίζει "ΜΙΑ ΣΟΥ ΚΑΙ ΜΙΑ ΜΟΥ" . Αργά ή γρήγορα το χωριουδάκι θα καταπιεί την αυτοκρατορία ! Τώρα σκεφθείτε αυτά που έχουμε πεί για το δικό μας "οικολογικό χωριουδάκι" ( http://lofos.info/pythas/xorio.html ) .
# Έστω οτι υπάρχει μια αυτοκρατορία όπου όλοι παίζουν "ΜΙΑ ΣΟΥ ΚΑΙ ΜΙΑ ΜΟΥ" αλλά σε ένα ασήμαντο χωριουδάκι η πλειοψηφία παίζει "ΠΑΝΤΑ ΠΡΟΔΙΔΩ" . Οι προσομοιώσεις δείχνουν οτι το χωριουδάκι δεν θα μπορέσει ποτέ να μεγεθυνθεί και να καταπιεί την αυτοκρατορία !
Επειδή η στρατηγική "ΠΑΝΤΑ ΠΡΟΔΙΔΩ" είναι η στρατηγική των μονοκύτταρων οργανισμών και η "ΜΙΑ ΣΟΥ ΚΑΙ ΜΙΑ ΜΟΥ" η στρατηγική των πολυκύτταρων οργανισμών , προκύπτει οτι σε έναν ωκεανό με πλαγκτόν κάποια στιγμή θα εμφανισθούν πολυκύτταροι οργανισμοί και θα γίνουν η πλειοψηφία σε βιομάζα .
Ουδέποτε όμως θα συμβεί το αντίστροφο .
Αυτό το βλέπουμε στην ιστορία της ζωής πάνω στην Γή .
Η στρατηγική "ΠΑΝΤΑ ΠΡΟΔΙΔΩ" είναι αυτό που λέμε "στρατηγική του αμαθούς λαουτζίκου" . Είναι η στρατηγική που κάνει τους ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ πάμπλουτους !
Η στρατηγική "ΜΙΑ ΣΟΥ ΚΑΙ ΜΙΑ ΜΟΥ" είναι η στρατηγική των Ελλήνων . Κάνει τους τραπεζίτες να πεθαίνουν απο πείνα επειδή δίνουν 300 + 300 ευρώ σε κάθε παρτίδα . Σύμφωνα με τα προηγούμενα , είναι μαθηματικώς βέβαιο οτι ο Ελληνικός Τρόπος Σκέψης θα κυριαρχήσει . Απλώς δεν είναι προκαθορισμένο το πότε θα γίνει αυτό . Εξαρτάται απο το πόσο εντατικά θα δουλέψουμε εμείς .
Η στρατηγική "ΜΙΑ ΣΟΥ ΚΑΙ ΜΙΑ ΜΟΥ" είναι αυτό που λέμε "Καλύτερα μέτριο κέρδος για όλους παρά εγώ να είμαι πλούσιος και οι άλλοι να πεινάνε" .
Ο αμαθής όχλος παίζει με τον κανόνα "Ας πλουτίσω εγώ και οι άλλοι δεν με νοιάζει τί κάνουν" .
Δεν αναρωτιούνται όμως τί θα γίνει τελικά αν όλοι οι άλλοι είναι πεινασμένοι και τριγυρνάνε άνεργοι έξω απο την βίλα του πλούσιου ! Δεν θα εισβάλλουν κάποια στιγμή μέσα ;
Επειδή σε κάθε έθνος και χώρα υπάρχουν άνθρωποι που σκέφτονται με τον Ελληνικό Τρόπο Σκέψης , καταλαβαίνετε οτι δεν είμαστε ( οι Έλληνες ) 10 εκατομμύρια αλλά πολύ περισσότεροι και εξαπλωμένοι σε όλο τον κόσμο !
Η nea taksi μοιάζει με έναν πολυκύτταρο οργανισμό που καταβροχθίζει το πλαγκτόν . Προσοχή όμως !
Δεν είναι πραγματικός πολυκύτταρος οργανισμός . Είναι πλαγκτόν που συνεργάζεται κάτω απο την εποπτεία λίγων κυττάρων ( 2 έως 10 οικογένειες ) . Σκεφθείτε όλους αυτούς τους ηλίθιους που είναι βουλευτές των μεγάλων κομμάτων στην πόλη σας . Σας φαίνονται ικανοί να καθίσουν γύρω απο ένα τραπέζι και να συνεργασθούν ; Όχι βέβαια ! Απλώς εκτελούν εντολές που έρχονται απο πάνω . Αν δεν υπήρχε ο τροφοδότης - καθοδηγητής θα ήταν σκόρπιοι σαν τον λαουτζίκο . Εάν διαλυθεί ο κοινωνικός ιστός , η nea taksi θα δημιουργηθεί ξανά αφού πρώτα δημιουργηθούν οι τράπεζες ( σε μερικούς αιώνες ) .
Εμείς όμως δεν έχουμε λίγα άτομα που μας πληρώνουν και εξαγοράζουν την υπακοή μας . Εμείς βρίσκουμε τους ομοϊδεάτες μας σε κάθε πόλη και συγκροτούμε πυρήνες χωρίς να μας πληρώνει ή διατάζει κανείς . Έχουμε ΓΝΗΣΙΑ ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ ! Εάν διαλυθεί ο κοινωνικός ιστός εμείς θα αυτοοργανωθούμε πολύ σύντομα ( αρκεί να είμαστε πάνω απο ένα κρίσιμο ποσοστό του πληθυσμού - ίσως 1 % ).
Η nea taksi είναι ένας πολυκύτταρος οργανισμός φτιαγμένος απο κύτταρα που φέρουν νοοτροπία μονοκύτταρου . Είναι ένα ασταθές πείραμα της Φύσης .
Το πρώτο πολυκύτταρο πείραμα της Φύσης ήταν η γλίτσα που σχηματίζεται στα υγρά βράχια ( ή στο εσωτερικό των σωλήνων αποχέτευσης ) . Είναι μονοκύτταροι οργανισμοί που δείχνουν μια υποτυπώδη ικανότητα συνεργασίας ( ο ένας παράγει ουσίες που χρειάζεται ο άλλος ) . Πολύ γρήγορα ξεπεράστηκε απο πιο εξελιγμένους οργανισμούς .
Εμείς είμαστε ένας πολυκύτταρος οργανισμός φτιαγμένος απο κύτταρα που φέρουν νοοτροπία πολυκύτταρου οργανισμού . Είμαστε οι πρώτοι απο ένα μελλοντικό μακρύ μονοπάτι κοινωνικής εξέλιξης !
Είμαστε σαν το ζώο που λέγεται "σπόγγος" . Είναι πολυκύτταρος οργανισμός σαφώς ανώτερος απο την γλίτσα . Εάν το κόψεις και διαχωρίσεις τα κύτταρα και τα ρίξεις μέσα σε νερό , αυτοοργανώνονται και ξαναδημιουργούν σπόγγο !
Άς το θέσουμε αλλιώς :
Οι μονοκύτταροι οργανισμοί ( και αυτοί της γλίτσας ) έχουν μία και μόνο ιδεολογία : Να ζήσω ΕΓΩ .
Τα κύτταρα ενός πολυκύτταρου οργανισμού έχουν ΔΥΟ ιδεολογικά δόγματα : ΝΑ ΖΗΣΩ ΕΓΩ και ΝΑ ΥΠΗΡΕΤΗΣΩ ΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ . Ο δεύτερο δόγμα είναι ισχυρότερο απο το πρώτο !
Η γλίτσα δεν έχει μέλλον σαν πολυκύτταρος οργανισμός διότι της λείπει το δεύτερο δόγμα .
Έστω οτι το Μεγάλο Αφεντικό της neas taksis ρεμβάζει στο μπαλκόνι του όταν το διακόπτει ένας σύμβουλος .
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ : Κύριε , γιατί ταλαιπωρείτε τον κοσμάκη με πολέμους και σκηνοθετημένες οικονομικές κρίσεις ; Υποφέρουν πολύ . Δεν τους λυπάστε ;
Μ. ΑΦΕΝΤΙΚΟ : Είναι σαν άμυαλο πλαγκτόν μέσα στο νερό . Εμείς γίναμε πολυκύκυτταρος οργανισμός και έχουμε το πλεονέκτημα . Όποιος δεν μπορεί να φερθεί σαν πολυκύτταρος θα υποφέρει .
Πράγματι , έως εδώ το Μεγάλο Αφεντικό έχει δίκιο . Όποιος δεν μπορεί να εξελιχθεί αφανίζεται .
Ο σύμβουλος όμως συνεχίζει .
ΣΥΜΒ. : Μα εκεί μέσα στο πλήθος , υπάρχουν λίγοι άνθρωποι με μυαλό που δεν μοιάζουν με τον λαουτζίκο . Αυτοί γιατί να υποφέρουν ;
Μ. ΑΦΕΝΤ . : Πώς να τους διακρίνω μέσα σε 7 δίς κόσμο ; Μπορούν να οργανωθούν και ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΚΑΤΙ που θα με αναχαιτίσει ή θα με κάνει να τους δώ με σεβασμό ;
Και πάλι το Μεγάλο Αφεντικό έχει δίκιο . Δεν αρκεί να δηλώνουμε οτι είμαστε οπαδοί της συνεργασίας και οτι έχουμε νοοτροπία πολυκύτταρου . ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΑΠΟΔΕΙΞΟΥΜΕ ! Διότι εάν το λέμε αλλά δεν μπορούμε να το αποδείξουμε , τότε απλώς δεν ΕΙΜΑΣΤΕ ! Και αφού δεν είμαστε , θα έχουμε την μοίρα του λαουτζίκου .
************************
....Οι διαχειριστές του katohika.gr διατηρούν το δικαίωμα τροποποίησης ή διαγραφής σχολίων που περιέχουν υβριστικούς – προσβλητικούς χαρακτηρισμούς.
Απαγορεύεται η δημοσίευση συκοφαντικών ή υβριστικών σχολίων.Σε περίπτωση εντοπισμού τέτοιων μηνυμάτων θα ακολουθεί διαγραφή
Social Plugin