Η ΑΘΑΝΑΣΙΑ, ΤΟ ΙΕΡΟ ΒΟΥΝΟ ΚΑΙ ΤΟ BONSAI.

Στην Κίνα ο συμβολισμός του Βουνού είναι εξαιρετικής σημασίας. Το βουνό θεωρείται ότι είναι η ενεργειακή αποθήκη του Σύμπαντος και η κορυφή της δύναμης και της εξουσίας όπου κατοικούν οι θεοί, συγκεκριμένα οι λεγόμενοι 8 Αθάνατοι. Να λείπει το βουνό σ' έναν καθώς πρέπει κινέζικο κήπο ήταν κάτι το αδιανόητο.

Αυτός ο σεβασμός στο βουνό οδήγησε στη λατρεία των βράχων, που έφτασε στο αποκορύφωμά της κατά τη δυναστεία Τανγκ (600-900 μ.Χ.). Σημαντικός ρόλος σ' αυτή τη θρησκευτική αντίληψη για την ιερότητα του βουνού έπαιξε ο Ταοϊσμός. Τα βουνά ξυπνούν μία αίσθηση για το μακρινό, το αιώνιο, το σταθερό και αμετακίνητο, για το παντοδύναμο. Και αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο οι Ταοϊστές έβλεπαν τη σχέση του Ανθρώπου με το Σύμπαν.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, το γεμάτο μαγεία και μυστικισμό, αναπτύχθηκε ο μύθος των "Αθανάτων" ή Hsien. Λέει ότι υπάρχουν 8 Αθάνατοι
(οι Part-Hsien) που ζουν στα βουνά, οι οποίοι πού και πού επισκέπτονται τους ανθρώπους ή επιτρέπουν στους άξιους ανθρώπους να τους επισκεφθούν στο βουνό. Και τότε μπορεί να τους χαρίσουν το μυστικό της αθανασίας. Ειδικά οι Ταοϊστές, που είχαν βάλει ως στόχο την κατάκτηση της αθανασίας, τους λάτρευαν πολύ και συνεπώς σέβονταν τα βουνά και όλα τα όντα που κατοικούν σ’ αυτά.

Οι Ταοϊστές έπαιξαν έναν πολύ σπουδαίο ρόλο στην ανάπτυξη της τέχνης του Μπονσάι, γιατί καθώς έκαναν τις αλχημικές τους έρευνες (οι Ταοϊστές ήταν φημισμένοι αλχημιστές, μάγοι και γιατροί) με ορυκτά, μέταλλα και φυτά, με την ελπίδα να βρουν το ελιξίριο της αθανασίας (1), συγκέντρωσαν ένα μεγάλο πλούτο γνώσεων για φυσική ιατρική και θεραπευτικά βότανα. Για παράδειγμα, ανακάλυψαν έναν μύκητα που έλεγαν ότι μπορούσε να επιμηκύνει τη ζωή, όπως υπάρχουν άλλοι που μπορούν να προκαλέσουν παραισθήσεις. Σε μερικές αρχαίες ζωγραφιές φαίνονται Ταοϊστές μοναχοί που κρατούν αυτόν το μύκητα στο ένα χέρι και μια μικρογραφία του Ιερού Βουνού στο άλλο. Αυτά τα σύμβολα σε μικρογραφία είχαν τεράστια σημασία, γιατί οι Κινέζοι φιλόσοφοι πίστευαν ότι σμικρύνοντας ένα αντικείμενο, θα μπορούσαν να χειριστούν άνετα όλες του τις ιδιότητες και μαγικές δυνάμεις. Οι πρακτικές σμίκρυνσης και μικρογράφησης είχαν μεγάλη σχέση με τις μαγικές τέχνες και την αναζήτηση της αθανασίας.

Η έννοια της αθανασίας στην Κίνα έχει σχέση περισσότερο με τη μακροζωία (δηλαδή την παράταση της ζωής για μερικούς ακόμα αιώνες), παρά με τη Δυτικοχριστιανική αντίληψη που αντιλαμβάνεται την αθανασία ως τη δυνατότητα να ζήσει κανείς για πάντα στην Άλλη Ζωή. Οι Ταοϊστές ανέπτυξαν λοιπόν την τέχνη της σμίκρυνσης του μεγέθους και της επιμήκυνσης της ζωής των δέντρων, κλαδεύοντας ρίζες και κλαδιά, συρματώνοντας κορμούς και καθυστερώντας την άνοδο και την κυκλοφορία των χυμών τους, με τον ίδιο τρόπο που έκαναν πιο αργό το ρυθμό της αναπνοής του σώματός τους για να μακραίνουν τη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής. Κατά κάποιο τρόπο αυτά τα δέντρα νάνοι ήταν μια αντανάκλαση των γέρικων και συστρεφόμενων εικόνων των ίδιων των Ταοϊστών φιλοσόφων αλχημιστών.

Αργότερα, η τέχνη του Μπονσάι, γεμάτη μυστικισμό και φιλοσοφία, εξαπλώθηκε στις αυλές και στα μοναστήρια, ειδικά στα βουδιστικά, ώσπου μεταφέρθηκε από βουδιστές μοναχούς στα νησιά της Ιαπωνίας, στα οποία θα φτάσει στο απόγειό της και θα διατηρηθεί ως τις ημέρες μας. Σήμερα η Ιαπωνία είναι η κατ’ εξοχήν χώρα του Μπονσάι, αν και στην Κίνα τελευταία, παρ’ όλη την πολιτιστική καταστροφή του '60, ξαναγεννιέται το ενδιαφέρον γ’ αυτήν την παλαιά παραδοσιακή τέχνη.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΕΝΑ ΜΠΟΝΣΑΙ

Παραδοσιακά υπάρχουν δύο βασικές σχολές για τη δημιουργία και συντήρηση των Μπονσάι. Η μία, η παλαιότερη, που αναπτύχθηκε στη Βόρεια Κίνα, θεωρεί ότι για τη δημιουργία του Μπονσάι χρειάζονται ειδικές τεχνικές φροντίδες όπως π.χ. η τοποθέτηση συρμάτων ή βαριδίων για να δοθούν περίεργα σχήματα στα κλαδιά. Η άλλη, του Νότου, η λεγόμενη Lignan, πιστεύει ότι τέτοιες μέθοδοι είναι αντιφυσικές και προτιμάει να επέμβει ελάχιστα. Απλώς ενεργεί μονάχα με το σύστημα του "άφησε να μεγαλώσει και μετά κλαδεύεις", επιτρέποντας στο δέντρο να μεγαλώσει όπως θέλει, με φυσικό τρόπο.

Από τη μακρινότερη αρχαιότητα, αλλά μέχρι και σήμερα ακόμη στην Ιαπωνία, τα Μπονσάι μαζεύονταν από τους απότομους γκρεμούς και τις ανεμοδαρμένες βουνοκορφές. Οι δύσκολες, αυστηρές κλιματολογικές και περιβαλλοντικές συνθήκες ανάγκασαν πολλά από αυτά τα δέντρα να μεγαλώσουν ελάχιστα, παρουσιάζοντας συγχρόνως περίεργα, παραμορφωμένα και ταλαιπωρημένα σχήματα. Βεβαίως η συλλογή τέτοιων περιπτώσεων έχει πολλές δυσκολίες και ελάχιστες πιθανότητες επιβίωσης, όταν το δέντρο μεταφυτευτεί στις "πολιτισμένες" συνθήκες των μολυσμένων πόλεών μας. Γι’ αυτό προτιμούνται άλλες μεθόδοι για τη δημιουργία ενός Μπονσάι.

Οι βασικότερες μέθοδοι είναι ξεκινώντας από σπόρο (απαιτεί μεγάλη υπομονή και επιμονή, αλλά έχει τα καλύτερα ίσως αποτελέσματα), από έτοιμα δενδρύλλια αγορασμένα από φυτώρια, από μόσχευμα και από μπόλια ή καταβολάδες. Διαλέγονται και κλαδεύονται ή και συρματώνονται επί χρόνια, έτσι ώστε να δείχνουν σαν να τα έχουν «δείρει» καταιγίδες και θύελλες, ενώ στην πραγματικότητα πέρασαν σχεδόν όλη τους τη ζωή προφυλαγμένα σε μία ρηχή γλάστρα στον κήπο ή στο σπίτι μας. Το πιο σημαντικό ίσως στην τέχνη του Μπονσάι είναι να κατορθωθεί αυτή η απομίμηση της πραγματικότητας, όπως επιχειρεί να κάνει και κάθε άλλη τέχνη. Έτσι, το αισθητικό αποτέλεσμα είναι πλήρες, όταν κάποιο δέντρο νάνος Μπονσάι μοιάζει πραγματικά μ’ ένα δέντρο ανεμοδαρμένο και με μεγάλη ηλικία.

Η καλλιέργεια και η φροντίδα του Μπονσάι είναι μία πολύ χαλαρωτική απασχόληση, που φέρνει την ψυχή σε επαφή με τη φύση. Ο διάλογος και ο διαλογισμός με το Μπονσάι επιτρέπει τη δημιουργία ενός πνευματικού δεσμού ανάμεσα στον καλλιτέχνη και το έργο του, που έτσι βοηθάει τη φύση να αναπτυχθεί, και η φύση θα τον βοηθήσει χαρίζοντάς του την ομορφιά και τη δύναμη του Μπονσάι. Και μόνο να παρατηρήσει κανείς μερικά καλοφτιαγμένα Μπονσάι, αρκεί για να αισθανθεί αμέσως μεγάλη εσωτερική γαλήνη και ηρεμία.

Για την πλήρη αισθητική επιτυχία χρειάζεται επίσης να ληφθεί υπ’ όψη το μέγεθος, το σχήμα και το χρώμα της ρηχής γλάστρας, ώστε να βρίσκεται σε αρμονική ισορροπία με το σχήμα και το μέγεθος του Μπονσάι.
Για να μπορέσει το δέντρο να επιβιώσει, είναι σημαντικό να φτιαχτεί το σωστό μίγμα από χώμα (συνήθως με τύρφη, άμμο, καστανόχωμα, κοκκινόχωμα, σε διάφορες αναλογίες, μαζί με λίγη κοπριά, στάχτες, κατακάθια από καφέ, ρινίσματα σιδήρου και κερατόσκονη που θα προμηθεύσουν τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία αργής διάλυσης). Επίσης είναι σημαντικό να διατηρηθεί πάντα η κατάλληλη ισορροπία στην υγρασία του χώματος και του φυλλώματος, ώστε να μη σαπίσουν οι ρίζες από υπερβολή στο νερό, αλλά ούτε και να βρεθεί ποτέ στεγνό -με εξαίρεση τα πεύκα- όπως επίσης να διατηρείται ο σωστός ρυθμός στις τακτικές λιπάνσεις. Το κλάδεμα των περιττών κλαδιών ή εκείνων που ξεφεύγουν από το επιθυμητό σχήμα, καθώς και των ριζών, με ετήσια τακτικότητα αλλά στην κατάλληλη εποχή, θα συμβάλουν αποτελεσματικά τόσο στη διατήρηση της υγείας του Μπονσάι όσο και στη διατήρηση ή και σμίκρυνση του μεγέθους των φύλλων.

ΠΗΓΗ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ

....Οι διαχειριστές του katohika.gr διατηρούν το δικαίωμα τροποποίησης ή διαγραφής σχολίων που περιέχουν υβριστικούς – προσβλητικούς χαρακτηρισμούς.



Απαγορεύεται η δημοσίευση συκοφαντικών ή υβριστικών σχολίων.Σε περίπτωση εντοπισμού τέτοιων μηνυμάτων θα ακολουθεί διαγραφή