Τάγμα Ιησουϊτών: Οι "Μουτζαχεντίν" του Βατικανού

Άρθρο που έγραψε ο Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Ιδεοδείκτης, ένθετο της εφημερίδας ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, 23-7-2006, Αρ. φύλλου 927,4 [40]

Το καθολικό[*] τάγμα των Ιησουιτών γιόρτασε το 2006 τα ιωβηλαία τού ιδρυτή και των πρώτων μοναχών του.

Συγκεκριμένα είναι τα 450 χρόνια από το θάνατο τού ιδρυτή τού τάγματος Ιγνατίου Λογιόλα (πέθανε στις 31 Ιουλίου τού 1556 στη Ρώμη) και τα 500 από τη γέννηση τού Φρανσουά Ξαβιέ (γεννήθηκε την 7η Απριλίου στη Ναβάρα) και τού Πιέρ Φάβρ (γεννήθηκε την 13η Ιουλίου 1506 στη Σαβοΐα). Οι Ιησουίτες είναι το τάγμα που από όλα τ' άλλα ίσως επέδειξε τη μεγαλύτερη δραστηριότητα υπέρ της παποσύνης και κατά των προτεσταντών και των ορθοδόξων. Ήσαν οι αρχιτέκτονες της αντι-μεταρρύθμισης και της Ουνίας, για την προστασία της παποσύνης με την πρώτη από το κύμα των διαμαρτυρομένων και για τη διείσδυση στους ορθοδόξους με τη δεύτερη. Και στις δύο περιπτώσεις χρησιμοποίησαν μέσα εντελώς κοσμικά, μεταξύ τών οποίων και τη βία, και προκάλεσαν και αυτοί αντιδράσεις και πολυετείς αιματηρούς πολέμους.

Σήμερα οι Ιησουίτες είναι περίπου 20.000 σε όλο τον κόσμο, από τους οποίους πάνω από 6.000 είναι στην Ευρώπη και από αυτούς 15 (14 ιερείς και ένας μοναχός) ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα και ειδικότερα στην Αθήνα. Από αυτούς ένας είναι Γάλλος, τρεις Πολωνοί και έντεκα Έλληνες. Το Κέντρο τους είναι στην οδό Μιχαήλ Βόδα και εξυπηρετούν πλην των Ελλήνων καθολικών και τους Πολωνούς μετανάστες. Διαθέτουν κατάλυμα για 34 σπουδαστές, πνευματικό κέντρο, και βιβλιοθήκη με περισσότερους από 30.000 τόμους.

Εκδίδουν δυο περιοδικά, το ένα από τα οποία συμπλήρωσε τα 100 του χρόνια. Η ισχύς των Ιησουιτών στο Βατικανό εξακολουθεί και σήμερα να είναι μεγάλη. Ενδεικτικό τού γεγονότος αυτού είναι ότι την περασμένη εβδομάδα (από τη συγγραφή του άρθρου), ο Πάπας Βενέδικτος διόρισε τον ιησουίτη ιερομόναχο Φεντερίκο Λομπάρντι γενικό υπεύθυνο της επικοινωνίας τού Βατικανού, δηλαδή διευθυντή τού γραφείου Τύπου, τού Ραδιοφώνου και της Τηλεόρασής του.

Το αρνητικό με το Βατικανό, και ειδικότερα με τους Ιησουίτες, είναι ότι δεν μετανιώνουν για τα πολλά λάθη τους, που έχουν φέρει σε μεγάλη δυσκολία το Χριστιανισμό. Ουσιαστικά το Βατικανό δεν απαρνείται την εκκοσμίκευσή του. Ακόμα και σ' αυτή τη συγγνώμη τού Πάπα προβάλλονται δικαιολογίες που αίρουν την όποια αξία της. Για τους Ιησουίτες είναι γνωστά τα σφάλματά τους και η πορεία τους.

Κι όμως από τους σημερινούς Ιησουίτες και με την ευκαιρία των ιωβηλαίων των ιδρυτών τους προβάλλονται τα θετικά τους, που δεν λείπουν, και αποσιωπούνται τα πολλά αρνητικά τους.

Το αρνητικό

Ο ιησουίτης ιερομόναχος Θεόδωρος Κοντίδης, εκδότης - διευθυντής τού περιοδικού «Σύγχρονα βήματα», ιδιοκτησίας της Μονής Πατέρων Ιησουιτών, γράφει, μεταξύ άλλων, για το τάγμα του το εξής μόνο αρνητικό: «Σίγουρα υπήρξαν περιπτώσεις όπου άνθρωποι περιορίστηκαν, αλλοτριώθηκαν ή συνετρίβησαν μέσα στη λειτουργία των μοναχικών ταγμάτων λόγω υπακοής κ.λπ.». Και από εκεί και πέρα αρχίζει ο ύμνος του για τις γνώσεις και την προσφορά των Ιησουιτών.

Επίσης αναφέρεται στην πνευματικότητα των Ιησουιτών, η οποία, όπως σημειώνει, «διαρθρώνεται και εμπνέεται από τις λεγόμενες Πνευματικές Ασκήσεις» τού Ιγνατίου Λογιόλα. Σημειώνει επίσης ότι στην πίεση που δέχθηκε από τον Προτεσταντισμό η Καθολική Εκκλησία ανταποκρίθηκε με νέα ρεύματα πνευματικότητας, ένα από τα οποία ήταν τού Λογιόλα, με το οποίο «ανοίγονται και υποστηρίζονται ευρύτερες δυνατότητες πρωτοβουλίας και δημιουργικότητας στον πιστό». Και σε άλλο σημείο επισημαίνει ότι ο Λογιόλα επιμένει στην υπακοή και στη διαθεσιμότητα στο Χριστό και στην Εκκλησία, αλλά τονίζει ότι παράλληλα έδειχνε υπομονή, καρτερικότητα και ανεκτικότητα στην άλλη άποψη («Σύγχρονα Βήματα», τ. 114, Απρίλιος - Ιούνιος 2000, σ. 118-120).

Αλλά τα πράγματα δεν είναι απολύτως έτσι και ορισμένοι λένε ότι η μισή αλήθεια είναι χειρότερη από το ψέμα. Κι άλλοι υποστηρίζουν ότι όταν λέει κάποιος ψέματα ή δικαιολογίες για μία πράξη τού αυτός ποτέ δεν θα μετανιώσει γι' αυτήν. Και δεν υπάρχει αγάπη, καταλλαγή, ενότητα και «καινή ζωή» χωρίς αναγνώριση των λαθών και ειλικρινή μετάνοια, που οδηγεί και στην ταπείνωση. Η λήθη δεν είναι η λύση.

Πρώτα πρέπει να μετανιώσει κανείς και να συγχωρεθεί και ύστερα να ξεχάσει. Ο Ζάν - Κλόντ Ντοτέλ σημειώνει ότι ένα από τα διδάγματα τού Λογιόλα στις Πνευματικές του Ασκήσεις ήταν: «Όλη σου τη δραστηριότητα... όλα τα μέσα, ακόμα και την πολιτική (να χρησιμοποιείς), υπό τον όρο όμως ότι η πρωτοβουλία θα συζητηθεί πριν από όλα με το Θεό» («Ιγνάτιος Ντε Λογιόλα, ο ιδρυτής των Ιησουιτών», Μετάφραση στα ελληνικά από «Ομάδα πατέρων τάγματος Ιησουιτών», Έκδ. «Πίστη και Ζωή», Αθήνα 1982, σελ. 123).

Αλλά γι' αυτό ακριβώς κατηγορούνται οι Ιησουίτες και ο ιδρυτής τους, αυτό δηλαδή που λέει ο λαός ότι πρώτοι εφηύραν το σύνθημα «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», που δεν είναι δυνατό να υπάρχει άνθρωπος και μάλιστα χριστιανός που να το υποστηρίζει ως έντιμο και ηθικό. Κι όταν ο Λογιόλα αναφέρεται στο Θεό, εννοεί τον Πάπα, που είναι ο διάδοχος τού Αποστόλου Πέτρου, ο οποίος «είναι ο πρίγκιπας των Αποστόλων, ο οποίος ανέλαβε από τον ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟ (έτσι τονίζεται στο Ποντιφίκιο Ημερολόγιο) την υπέρτατη Ποντιφίκια Εξουσία και τη μεταδίδει στους διαδόχους του». Ο Πάπας είναι ο απόλυτος κοσμικός και πνευματικός ηγεμόνας τού Βατικανού στον οποίο οι Ιησουίτες υπόσχονται τυφλή υποταγή και υπακοή κι εξυπηρέτηση των σχεδίων του, ως σχεδίων τού Θεού. Η υποταγή αυτή τους οδήγησε και στα πολλά λάθη τους.

Η από την ίδρυσή τους εκκοσμίκευση των Ιησουιτών τους οδήγησε στα πολλά λάθη τους. Ο προαναφερθείς Γάλλος συγγραφέας γράφει ως προσόν τού Λογιόλα ότι ασχολήθηκε με αυτό που ονομάζεται «μεγάλη πολιτική». Έτσι πρότεινε στον Κάρολο τον 5ο να εξοπλίσει στόλο στη Μεσόγειο και έγραψε στον ιησουίτη «ιεραπόστολο» (στους χριστιανούς προτεστάντες...) Πέτρο Κανίσιο για το πώς θα τακτοποιηθεί η γερμανική υπόθεση... Και σημειώνει ο Ντοτέλ: «Να αντιμετωπίσεις την κατάσταση, να ξαναπάρεις στα χέρια την πρωτοβουλία, να διαλέξεις τα μέσα, να επιμένεις θαρραλέα, όλα αυτά είναι, το βλέπουμε ξεκάθαρα, οι ίδιες συμβουλές των Ασκήσεων» (αυτ. σελ. 124-125).

Παρεμβάσεις

Τα λόγια αυτά ταιριάζουν περισσότερο στον Κλαούζεβιτς ή στον Μακιαβέλι παρά σε ένα διανοούμενο κληρικό, που τα έγραψε μάλιστα στις «πνευματικές ασκήσεις» του... Η ανάμιξη και οι παρεμβάσεις των Ιησουιτών στα πολιτικά πράγματα ήσαν συνεχείς και πολλές φορές βίαιες, από το 16ο αιώνα έως και τον 20ό.

Ο επίσης καθολικός ιερομόναχος π. Μάρκος Φώσκολος γράφει σε βιβλίο του ότι στα 1540 ο Πάπας αναγνώρισε το τάγμα τού Λογιόλα με την ονομασία «Συντροφιά τού Ιησού» που θα εξαρτιόταν απευθείας από τον γενικό ηγούμενο και τον ίδιο τον Πάπα. Κι ενώ ως σκοποί τού τάγματος αναφέρονται το κήρυγμα, η εξομολόγηση και τα φιλανθρωπικά έργα δηλώνεται και «η προαγωγή κέντρων μελέτης στην υπηρεσία της πίστης», που είναι παράλληλό με την «congregatio della propaganda fidei». Και επιλέγει ο π. Φώσκολος: «Το έμβλημα τού τάγματος μιλούσε καθαρά: όλα για τη μεγαλύτερη δόξα τού Θεού». Το «όλα» αφήνει πολλά περιθώρια στα μέσα που χρησιμοποιούνται από τους Ιησουίτες στην υπηρεσία τού Θεού και τού Πάπα.

Ο Λογιόλα έχει κατηγορηθεί ότι ανέχθηκε την Ιερά Εξέταση και γενικότερα τη βία, γιατί πίστευε ότι οι πράξεις αυτές βοηθούσαν στην προστασία της ορθής πίστης και οδηγούσαν στη σωτηρία των διωκομένων. Ο Ντοτέλ το σοβαρό αυτό αμάρτημα τού Λογιόλα το χειρίζεται ως εξής: «Άλλοι πάλι στενοχωρούνται επειδή δεν βρίσκουν στο έργο τού Ιγνατίου την ηχώ ενός αγώνα ενάντια στις μορφές καταπίεσης τού καιρού του. Αν, από μία πλευρά, είναι αλήθεια ότι δεν μπόρεσε να θέσει ορισμένα προβλήματα (σ.σ.:!!!) που μόνο πολύ αργότερα θα συνειδητοποιήσει η ανθρωπότητα (σ.σ.:!!!) πρέπει εντούτοις να σημειώσουμε ότι η επιμονή του να μιλά για τα εκκλησιαστικά προνόμια, στο βιβλίο των Ασκήσεων, δεν είναι κάτι το τυχαίο ούτε ένα παράδειγμα αδιάφορο.

Ο Ιγνάτιος γνώριζε καλά (σ.σ.:!!!), γιατί το έζησε στην ίδια του την οικογένεια, πώς οι κάτοχοι αυτών των ευεργετημάτων σχημάτιζαν μία τάξη προνομιούχων, που καταπίεζαν τους μικρούς» (αυτ. σελ. 124). Γνώριζε, αλλά υπηρετούσε και προσέφερε υπηρεσίες στους προνομιούχους, όπως κάνουν μέχρι σήμερα οι Ιησουίτες.

Εξωστρέφεια

Οι Ιησουίτες από την εποχή τού ιδρυτή τους έως σήμερα έχουν μία εξωστρέφεια και μία τάση ανάμιξής τους στην πολιτική. Ως παράδειγμα μπορεί να αναφερθεί ότι στη Γαλλία οι ιησουίτες εκδίδουν το μηνιαίο περιοδικό «Ετιιάοδ», που έχει ιδρυθεί το 1856. Το τυχαίο τεύχος τού Φεβρουαρίου τού 2004 περιέχει τις ακόλουθες ρουμπρίκες και τα αντίστοιχα θέματα:

Κύριο άρθρο - Μέση Ανατολή: η αμερικανική φιλοδοξία
Διεθνή γεγονότα - Η σαουδαραβική διπλωματία στη δοκιμασία των αναταράξεων
Κοινωνικά - Οι δυσκολίες τού αστικού πολιτισμού. Η απουσία κοινωνικής ανάμιξης στα μεγάλα αστικά σύνολα είναι αιτία γκετοποίησης
Η δημοκρατία απέναντι στην ομαδοποίηση των ανθρώπων
Δοκίμιο - Υπάρχει το δικαίωμα τού ψεύδους; (σ.σ.: Αναφέρεται στον πόλεμο τού Ιράκ και στο τι είπαν Αμερικανοί και Αγγλοι)
Θρησκεία - Πώς βλέπουν οι ινδουιστές τον Χριστό
Τέχνες, Λογοτεχνία - Η ζωή και ο θάνατος τού πίνακα
Θέμα - Η ηθική των δημοσιογράφων
Σημειωματάριο - Ενημέρωση για θέατρο, κινηματογράφο, τηλεόραση, μουσική
Βιβλιοκρισία

Όπως γίνεται αντιληπτό, τα θέματα αφορούν στην πολιτική, κοινωνική και πνευματική ζωή, στα οποία, κατά τις επιταγές τού Λογιόλα, πρέπει να έχουν άποψη οι Ιησουίτες.

Στην Ελλάδα το περιοδικό των Ιησουιτών «Σύγχρονα Βήματα» ασχολείται και αυτό με σύγχρονα θέματα, διεθνή και ελληνικά. Ως προς την ελληνική πραγματικότητα είχε ταυτιστεί με την ομάδα των αυτοαποκαλουμένων «εκσυγχρονιστών», που πολέμησαν με τη χρησιμοποίηση και της κρατικής εξουσίας την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος. Αυτό εν ονόματι των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων», που είναι η σύγχρονη μέθοδος περιθωριοποιήσεως της Εκκλησίας.

Ήταν ένας τρόπος πολεμικής κατά των ορθοδόξων από τους Ιησουίτες της Ελλάδας, που έρχεται μέσα από την παράδοσή τους. Υποστήριξαν και ταυτίστηκαν με τους αντιπάλους της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που αντικειμενικά είναι απολύτως αντίθετοι ως προς την πίστη και την ιδεολογία τους. Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.

Αντίπαλοι τού Ελληνισμού

Αν διαβάσει κανείς την ιστορία των Ιησουιτών και τη δράση τους έναντι των ορθοδόξων, τόσο στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη όσο και έναντι των Ελλήνων ορθοδόξων που ζούσαν υπό την Οθωμανική Αυτοκρατορία θα καταλάβει ότι η «αγιότητά» τους εξηρτάτο από τον με οποιοδήποτε τρόπο προσηλυτισμό των ορθοδόξων και κηδεμόνευσή τους από τον Πάπα. Η καθηγήτρια κ. Ελ. Κούκου στη μελέτη της «Αι διομολογήσεις και η γαλλική προστασία εις την ανατολήν 1535-1789» (Αθήναι 1967) γράφει: «Το προνομιακό καθεστώς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προς τη Γαλλία ευνόησε την εγκατάσταση στην ορθόδοξη Ανατολή ενός μεγάλου αριθμού Γάλλων μισιοναρίων κυρίως ιησουιτών και καπουκίνων, κύρια αποστολή των οποίων υπήρξε, εκτός από τη χρησιμοποίησή τους για την προώθηση τού γαλλικού εμπορίου και της γαλλικής πολιτικής επιρροής μέσα στην οθωμανική αυτοκρατορία, ο με κάθε τρόπο προσηλυτισμός των «σχισματικών» Ελλήνων στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και ιδιαίτερα μέσα από τη διάδοση της γαλλικής κουλτούρας και τού γαλλικού πολιτισμού».

Οι Ιησουίτες στη συνείδηση των Ελλήνων βαρύνονται, πέραν των άλλων, με την άγρια πολεμική τους και με τις πολλές και ύπουλες ενέργειές τους εις βάρος τού μαρτυρικού Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Κυρίλλου Λουκάρεως, που τελικά δολοφονήθηκε, το 1638. Ο Κύριλλος ήταν ικανότατος και πολύ μορφωμένος και αγωνίστηκε εξίσου υπέρ της Εκκλησίας και τού Ελληνισμού, τού οποίου την τύχη την έβλεπε συνυφασμένη με την Ορθοδοξία. γι' αυτό και αγωνίστηκε με όλες του τις δυνάμεις κατά τού Παπισμού. Το Βατικανό και οι Ιησουίτες τον διέβαλαν με κάθε μέσο στον κλήρο και στο λαό, αλλά και τον δυσφήμησαν στην Υψηλή Πύλη, χρησιμοποίησαν ψέματα, κατασκεύασαν μυθεύματα, συνεργάστηκαν με κυβερνήσεις, κυρίως της Γαλλίας, χρημάτισαν ανθρώπους και διέφθειραν συνειδήσεις και όλα αυτά για να εξοντώσουν τον «επικίνδυνο» γι' αυτούς Πατριάρχη. Συζητάμε να αναγνωρίσουν οι Τούρκοι τη γενοκτονία των Αρμενίων ή των Ποντίων. Οι καθολικοί, και ειδικότερα οι Ιησουίτες, δεν πρέπει να αναγνωρίσουν τα εγκλήματα τους έναντι των Ελλήνων ορθοδόξων, όπως αυτό εναντίον τού Λουκάρεως;

Οι Ιησουίτες χρησιμοποίησαν ακόμη, όπου μπορούσαν, την κρατική εξουσία για να προωθήσουν την Ουνία. Παράδειγμα η Πολωνία, η Ουκρανία, η Μέση Ανατολή. Παντού ωμή βία για την υποταγή των ορθοδόξων. Όπως γράφει ο Κοραής, οι Ιησουίτες ηδονίζονταν όταν με κάθε τρόπο πετύχαιναν να προσηλυτίσουν έναν ορθόδοξο: «Οι εχθροί τού Ιησού Ιησουίται ενόμιζαν και νομίζουν την επιστροφήν ενός Γραικού εις την εκκλησίαν των πολύ πλέον αξιόμισθον έργον παρά να κατηχήσωσι δέκα Τούρκους ή δέκα ειδωλολάτρες». Οι Ιησουίτες στην Ελλάδα βρίσκονται σήμερα σε παρακμή. Είναι χαρακτηριστικό ότι επί χρόνια ουδείς Έλληνας έχει προσχωρήσει στο τάγμα τους. Ο νεότερός τους στην Ελλάδα πλησιάζει τα σαράντα και οι υπόλοιποι είναι πολύ μεγαλύτεροι. Και έπειτα από τα τόσα που έκαναν και 450 χρόνια προσπαθειών υπό την καθοδήγηση τού Βατικανού και τη συνεργασία των άλλων ταγμάτων - κυρίως των καπουκίνων - και των κυβερνήσεων των καθολικών κρατών, δεν πέτυχαν να προσηλυτίσουν τους Έλληνες ορθοδόξους. Σήμερα αυτοί ξεπερνούν τα 10.000.000 και οι καθολικοί είναι λιγότεροι από 50.000.

* Με τον συνήθη, αλλά ατυχή όρο "καθολικοί", το άρθρο εννοεί τους παπικούς.

πηγη

ΠΗΓΗ