Share
Υπολογίστηκε ότι η απουσία των εργαζομένων από την εργασία τους –πλην των κανονικών αδειών που προβλέπονται– στα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. και στη Νορβηγία ανέρχεται στο 3% και 6% του συνολικού εργάσιμου χρόνου.
Διαβάστε περισσότερα
Ενώ το κόστος υπολογίζεται περίπου στο 2,5% του ΑΕΠ. Ο κύριος λόγος των απουσιών είναι η ασθένεια είτε η ανικανότητα προς εργασία, αλλά και οι πιέσεις που ασκούνται στους εργαζόμενους και τους αρρωσταίνουν.
Σε μερικές από τις χώρες αυτές η τάση που αναπτύσσεται είναι οι εργοδότες να προσπαθούν να περιορίσουν το φαινόμενο, δίνοντας την έμφαση στην αναβάθμιση της ευεξίας και της καλής υγείας των εργαζομένων. Σε άλλες, αντιθέτως, ποινικοποιείται το φαινόμενο και οι εργοδότες προτάσσουν την καταμέτρηση του κόστους που συνεπάγεται. Σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποίησε πρόσφατα το Ευρωπαϊκό Ιδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας, η πρώτη τάση εντοπίζεται κυρίως σε Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Φινλανδία και Νορβηγία – χώρες στις οποίες καταβάλλεται συστηματική προσπάθεια τόσο σε εθνικό όσο και σε επίπεδο εταιρείας. Ενώ η δεύτερη τάση γίνεται περισσότερο αισθητή στην Ανατολική Ευρώπη. Στις λοιπές χώρες, οι δύο αυτές τάσεις εναλλάσσονται είτε παρουσιάζουν μια μεικτή εικόνα. Τα δέκα τελευταία χρόνια, όμως, έχει κάνει την εμφάνισή του, ιδιαιτέρως σε επίπεδο στελεχών, και το φαινόμενο του presenteeism – που θα μπορούσαμε ίσως να το πούμε «αδικαιολογήτως παρών». Οταν, δηλαδή, ένας εργαζόμενος που δεν νιώθει καλά είναι παρών στην εργασία του.
Αίσθημα ευθύνηςΟι λόγοι του presenteeism αποδίδονται συνήθως σε αίσθημα ευθύνης προς τους πελάτες ή προς τους συνάδελφους. Στη Γερμανία, μάλιστα, τα στοιχεία δείχνουν ότι η τάση αυτή είναι περισσότερο ανεπτυγμένη στις μικρές επιχειρήσεις, ενώ δεν έχουν προκύψει ως λόγοι ο φόβος ή η άσκηση πίεσης, με εξαίρεση τα δεδομένα μιας μελέτης που πραγματοποιήθηκε στην Τσεχία. Αν και οι επιπτώσεις του σπανίως διερευνώνται, ωστόσο, μια σχετική μελέτη στη Βρετανία καταδεικνύει ότι το κόστος του presenteeism πιθανόν να είναι μεγαλύτερο από αυτό των απουσιών των εργαζομένων.
Οι λόγοι τους οποίους επικαλούνται τα στελέχη όταν βρίσκονται «κολλημένοι με το γραφείο τους» είναι κατ’ αρχάς ο υπερβολικός φόρτος εργασίας και ο φόβος τους μήπως και δεν ανταποκριθούν στις προθεσμίες. Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι που «το βρίσκουν δύσκολο να απομακρυνθούν από τις υποχρεώσεις τους» έστω και ανήμποροι και άλλοι που, απλώς, «τους αρέσει να εργάζονται...». Εν ολίγοις, ελάχιστοι είναι εκείνοι που ρίχνουν «το κρίμα» σε δικό τους λάθος. Υπάρχει, βέβαια και η άποψη ότι το presenteeism είναι ο Δούρειος Ιππος αφενός της δήθεν δέσμευσης και αφοσίωσης των εργαζομένων προς την επιχείρηση – από την άλλη, της αυταπάτης των εργοδοτών πως έτσι διασφαλίζεται η μη μείωση της παραγωγικότητας στην επιχείρησή τους λόγω των απουσιών του προσωπικού. Συνιστάται μάλιστα στις επιχειρήσεις να «καθίσουν κάτω και να το αντιμετωπίσουν» όταν το φαινόμενο του presenteeism έχει αρχίσει να καλπάζει.
Σημαντικό κόστοςΔηλαδή, όταν δείχνουν απροθυμία οι εργαζόμενοι να κάνουν χρήση της αδείας –κανονικής ή αναρρωτικής– που δικαιούνται. Ενα φαινόμενο, που αποδίδεται στην ακαμψία των σχετικών πολιτικών και έχει αποδειχθεί ότι «κάθε άλλο παρά εγγυάται υψηλά επίπεδα αποδοτικότητας». Οπως είναι γνωστό, το φαινόμενο αυτό έχει ερευνηθεί κυρίως στις ΗΠΑ. Και θεωρείται από τα σοβαρότερα και πλέον δυσεπίλυτα προβλήματα με σημαντικό κόστος για τις επιχειρήσεις, που υπερβαίνει και αυτό από τη μείωση της παραγωγικότητας λόγω απουσιών του προσωπικού για διαφορετικούς λόγους. Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Μάντσεστερ, το φαινόμενο έχει συνδεθεί με μεγάλη εργασιακή ανασφάλεια. Ενώ, σε περίπτωση αδείας για λόγους υγείας, ο εργαζόμενος δεν κάνει χρήση για να μη γίνει ευρύτερα γνωστό το πρόβλημά του. Συνιστάται λοιπόν στους εργοδότες, όχι μόνο να διευκολύνουν τους εργαζόμενους να παίρνουν την άδειά τους, αλλά και να τους παρέχουν και τα κίνητρα.
Βραχυπρόθεσμα λάθηΕχοντας επίγνωση των σοβαρών συνεπειών που μπορεί να έχει το φαινόμενο του presenteeism, το Βρετανικό Ινστιτούτο Μάνατζμεντ εμμένει και αυτό στην επισήμανση ότι «εργασία χωρίς διακοπή και η κουλτούρα των μεγάλων εργασιακών ωραρίων δεν αποτελεί τη συνταγή για τη μακροπρόθεσμη επιτυχία». Αντιθέτως, ίσως εγγυάται και βραχυπρόθεσμα λάθη, ιδιαιτέρως σε άμεσες οικονομικές συναλλαγές –όπως λ.χ. στις τράπεζες– όταν η συσσωρευμένη κόπωση των εργαζομένων γίνεται συχνά αναγνωρίσιμη μόνο «μετά την απομάκρυνση από το ταμείο»…
Social Plugin