Ο όρος «νέα Γιάλτα» ίσως δεν είναι και ο πλέον δόκιμος στο σημερινό διεθνές περιβάλλον, καθότι παραπέμπει σε «μοιρασιά», αφού το 1945 στη Γιάλτα, είχαν συναντηθεί οι νικητές σύμμαχοι και μοίρασαν τα «λάφυρα» του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ποιοι είναι σήμερα οι νικητές και ποια τα λάφυρα που θα διαμοιράσουν ακριβώς; Αυτή είναι η πρώτη ερώτηση που πρέπει να τεθεί, στο πλαίσιο αυτής της λίγο παρορμητικής απάντησης. Μήπως αυτός που προτείνει τη διεξαγωγή μιας «νέας Γιάλτας» θα πρέπει να προτείνει και ποιοι θα είναι κατά τη γνώμη του οι συμμετέχοντες;
Ακόμα όμως και να μπορούσαν όλοι να συμφωνήσουν σε αυτό, πράγμα εξαιρετικά αμφίβολο, οι πιθανότητες να μπορέσουν να καταλήξουν σε μια γενική συμφωνία είναι από ελάχιστες ως μηδαμινές. Τι ακριβώς θα μοιράσουν;
Κι έστω και κατέληγαν σε συμφωνία, εάν αυτή χώριζε ζώνες επιρροής, θεωρητικά μιλώντας, οι χώρες που θα περνούσαν χωρίς τη θέλησή τους στη σφαίρα επιρροής και τον γεωπολιτικό έλεγχο του ενός ή του άλλου, θα προσέφευγαν ή όχι στον ΟΗΕ, υπό τη σκέπη του οποίου υποτίθεται θα γίνει η σύνοδος, αλλά και το διεθνές δικαστήριο, αφού τέτοια απόφαση θα παραβίαζε κάθε έννοια διεθνούς δικαίου;
Να δώσουμε ένα υποθετικό παράδειγμα: Έστω ότι γινόταν αυτή η «νέα Γιάλτα» και η Δύση δεχόταν η Ουκρανία, η Γεωργία κ.λπ. να περάσουν υπό τον γεωπολιτικό έλεγχο της Ρωσίας. Αυτό θα συνεπαγόταν, ότι σε περίπτωση επιθυμίας σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ρωσία θα είχε… δικαίωμα βέτο στην απόφαση, ενώ η άλλη πλευρά θα τους γύριζε την πλάτη;
Θα ήταν δηλαδή υποχρεωμένη η Ουκρανία να υποτάσσεται σε οτιδήποτε επιθυμούσε το Κρεμλίνο; Την εγκαθίδρυση λόγου χάρη ενός οικονομικού συστήματος σαν το ρωσικό που θα τελούσε υπό τον αποκλειστικό έλεγχο της Μόσχας; Και η Δύση θα σφύριζε αδιάφορα εξαιτίας… της νέας Γιάλτας;
Τι ακριβώς εννοούμε; Διότι όπως το θέτει το σε κάθε περίπτωση ενδιαφέρον άρθρο της ρωσικής πηγής, δίνει την αίσθηση επιθυμίας παλινόρθωσης μιας σοβιετικού τύπου «αυτοκρατορίας», με τους «υποτελείς» να μην έχουν τη δυνατότητα να αποφασίσουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους. Εναλλακτική βέβαια ερμηνεία είναι ότι η δυσμενής εξέλιξη στο μέτωπο της οικονομίας έχει κάνει τη ρωσική ηγεσία να αποζητά έναν έντιμο συμβιβασμό και με την… ευκαιρία της Ουκρανίας, να θέσει και κάποιους νέους κανόνες στο παιχνίδι.
Η Ιστορία έχει διδάξει, ότι όσα ίσχυαν στους αιώνες διακρατικών σχέσεων που έχουν παρέλθει, θα συνεχίσουν να ισχύουν, πάλι τίποτα δεν θα άλλαζε και ο ανταγωνισμός θα συνεχιζόταν σε όλα τα επίπεδα, παρά τα όσα είχαν συμφωνηθεί στην… «αυθεντική» Γιάλτα!
Όταν σήμερα αναφερόμαστε στον όρο «νέα Γιάλτα», και αυτό δεν αποτελεί ρωσική «εφεύρεση», εννοούμε την ανάγκη εξεύρεσης ενός στρατηγικού modus Vivendi ανάμεσα στους ισχυρούς αυτού του πλανήτη, έναν μηχανισμό διαβούλευσης – ενδεχομένως – που θα έθεταν επί τάπητος τα ζωτικά τους συμφέροντα κα θα έβρισκαν τη λιγότερο κακή λύση, για να αποφύγουν μεταξύ τους έναν ανταγωνισμό που θα μπορούσε να ξεφύγει από τον έλεγχο και θα αποσταθεροποιούσε την υφήλιο.
Σήμερα ο κόσμος έχει αλλάξει δραματικά και ο «έλεγχος» μιας περιοχής προϋποθέτει και μια μίνιμουμ συμφωνία εκ μέρους του ελεγχομένου, που έχει σίγουρα λόγο στα τεκταινόμενα. Η Γερμανία δεν είναι πλέον ο μεταψυχροπολεμικός «υπάκουος» και δε διστάζει να σκληρύνει τη στάση της απέναντι στους Αμερικανούς, χωρίς να σημαίνει ότι η χώρα σκέφτεται στα σοβαρά την εγκατάλειψη του «δυτικού στρατοπέδου».
Η Ινδία, πιστή στην πολιτική των ίσων αποστάσεων, κινείται ανάμεσα στη Μόσχα και την Ουάσιγκτον, φλερτάροντας ταυτόχρονα με το Τόκιο την Καμπέρα και τη Σεούλ, για να εξισορροπήσει την κινεζική ισχύ.
Η μικρή και εξαιρετικά αδύναμη Κούβα, έχει μπει στην οδό της εξομάλυνσης των σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες και διαπραγματεύεται σκληρά, ζητώντας ως προϋπόθεση την επιστροφή της βάσης του Γκουαντάναμο. Το πιο εντυπωσιακό είναι όμως το αντίστροφο, το ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δέχονται να διαπραγματευτούν και να προβούν σε παραχωρήσεις προς το καθεστώς των αδερφών Κάστρο.
Πιο κοντά, στη γειτονιά μας, η Τουρκία! Μπορεί να είναι μέλος του ΝΑΤΟ, κλείνει όμως συμφωνίες με τη Ρωσία, που σε μια πρώτη ανάγνωση κινούνται σε αντίθετη κατεύθυνση από τα συμφέροντα του δυτικού κόσμου (όπως εμφανίζονται, δεν τα κρίνουμε, διότι το τι ακριβώς συνιστά συμφέρον, ασφαλώς σηκώνει αρκετή συζήτηση). Το ισλαμιστικό καθεστώς της χώρας, έχει επί της ουσίας απαγορεύσει τη στρατιωτική πρόσβαση στη χώρα, στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αυτά τα ολίγα σε μια πρώτη προσέγγιση του κεντρικού επιχειρήματος του άρθρου (http://gr.rbth.com/) που παρουσιάζεται σε διπλανή ανάρτηση. Μια συνολική προσέγγιση, σε παγκόσμιο επίπεδο, δεν θα μπορούσε να προχωρήσει. Θεωρητικά, κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει σε περιφερειακό επίπεδο, για παράδειγμα, στη Μέση Ανατολή, με τα προβλήματα όμως να είναι αναρίθμητα, ενώ ακόμα και σε περίπτωση συμφωνίας, η εφαρμογή της θα ήταν αρκούντως προβληματική.
Το ζητούμενο στον σύγχρονο κόσμο είναι η διαχείριση των σχέσεων μεταξύ των ισχυρών με τρόπο ώστε να μην καταλήγουν να απειλούν τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. Οι ασυμφωνίες και οι κόντρες είναι φυσικό να υφίστανται, όμως το ζητούμενο είναι η αποφυγή ενεργειών που θα οδηγούν σε κάθετη κλιμάκωση και εκτροπή.
Επίσης, καθεμιά χώρα να έχει συναίσθηση της σχετικής ισχύος της, καθώς η υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων ή αίσθηση ότι επιτελείται κάποια ιερή αποστολή μεταλαμπάδευσης… αξιών σε κάποια περιοχή, ή ακόμα και η κατάχρηση της «δεσπόζουσας θέσης» σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο (αφορά πολλούς αυτό…), μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες αντισυσπειρώσεις, που έχουν τη δυνατότητα ακόμα και τη στρατιωτική νίκη να τη μετατρέψουν σε βαριά ήττα, με σημαντικό και πολυεπίπεδο κόστος.
Ας γίνουν λοιπόν όλοι, περισσότερο «φυσιολογικοί», λιγότερο συμπλεγματικοί (έμμεση απάντηση και στην αναφορά για τις ανεπαρκείς ηγεσίες), κι ας αντιληφθούν επιτέλους, ότι ο σύγχρονος κόσμος δεν έχει θέση για «κοκοράκια», κάτι που ασφαλώς αφορά και ορισμένους ημεδαπούς «χρήσιμους ηλίθιους», που όταν αντιληφθούν πως «αξιοποιήθηκαν» στο πλαίσιο ενός «παιχνιδιού» του οποίου ήταν ασυναίσθητα απλά «πιόνια», η ζημιά στη χώρα θα έχει συντελεστεί.
ΠΗΓΗ
Social Plugin